Strona główna » Newsy » Forma, gęba, maska

Forma, gęba, maska

2006-07-25

Forma, gęba, maska

25 lipca 1969 r. zmarł Witold Gombrowicz. W tym roku obchodzimy 37. rocznicę jego śmierci. Twórczość pisarza do tej pory ma się świetnie. Większość jego powieści w ogóle nie traci na aktualności.

Człowiek jest najgłębiej uzależniony od swego odbicia w duszy drugiego, chociażby ta dusza była kretyniczna. (Ferdydurke)

Wielka poezja, będąc wielką i będąc poezją, nie może nie zachwycać nas, a więc zachwyca. (Ferdydurke)

Kiedy w sierpniu 1939 roku Gombrowicz wsiadał na statek płynący z Polski do Argentyny, nie wiedział, że po raz ostatni widzi swój kraj. Miał to być inauguracyjny rejs transatlantyku, jednak wybuchła wojna, Gombrowicz został w Buenos Aires.

Gombrowicz mieszkał w Argentynie do 1963 roku, potem wrócił do Europy i osiadł we Francji. W swoich utworach zawarł swoistą filozofię stosunków międzyludzkich zbliżoną do egzystencjalizmu.

W charakterystycznym, groteskowym i parodystycznym stylu zadawał podstawowe pytania dotyczące człowieka, estetyki i historii. W powieści „Ferdydurke” (1937) rozprawił się z realiami myślenia inteligencji polskiej okresu międzywojennego i obowiązującymi wówczas stereotypami. W „Trans-Atlantyku” (1953) skrytykował patriotyczną mitologię narodową.

W kolejnych swoich powieściach, czyli w „Pornografii” (1960) i „Kosmosie” (1965), utrzymanych w tym samym ironicznym stylu, poruszał też problem ludzkiej tożsamości i mechanizmów poznawania świata.

Gombrowicz był również autorem dramatów, takich jak „Iwona, księżniczka Burgunda” (1938), „Ślub” (1953) i „Operetka” (1966), a także doskonałych „Dzienników” (1957–1966).

Był jednym z tych pisarzy środkowoeuropejskich, którzy sytuację zacofania cywilizacyjnego własnego kraju umieli wykorzystać do krytycznego spojrzenia na nowoczesną myśl i sztukę swoich czasów.

Stworzył dzieła wybiegające w daleką przyszłość – pomógł przenieść się swoim czytelnikom ze świata modernizmu do świata postmodernizmu. W Polsce wywarł niezmierny wpływ na literaturę, ale jeszcze płodniejsza okazała się jego inspiracja w teatrze – bez niego nie mielibyśmy ani Tadeusza Kantora, ani Jerzego Grotowskiego.

Udzielając ostatniego wywiadu w swoim życiu, Gombrowicz na pytanie o plany na przyszłość odpowiedział krótko: Grób.

Przeczytaj artykuł o Witoldzie Gombrowiczu.

Zapraszamy również na stronę:
http://www.gombrowicz.pl