Strona główna
»
Newsy
»
Jerzy Giedroyć
Jerzy Giedroyć
|
2006-07-27 |
Jerzy Giedroyć
Rok 2006 został ogłoszony Rokiem Jerzego Giedroycia. Właśnie dzisiaj przypada setna rocznica urodzin tego publicysty i działacza emigracyjnego.
Jerzy Giedroyć urodził się 27 lipca 1906 roku. W latach 1929–1939 był urzędnikiem ministerialnym i redaktorem pisma „Bunt Młodych”, przekształconego w 1937 r. w tygodnik „Polityka”.
Podczas II wojny światowej służył m.in. w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich na Bliskim Wschodzie walczącej w Tobruku, a potem w 2. Korpusie Polskim, gdzie był m.in. kierownikiem Wydziału Czasopism i Wydawnictw Wojskowych.
W 1946 r. założył w Rzymie Instytut Literacki, który następnie przeniósł do Paryża. Instytut wydawał m.in. miesięcznik „Kultura”, prowadził także liczne serie wydawnicze prezentujące m.in. utwory pisarzy emigracyjnych i dzieła wstrzymane w Polsce przez cenzurę.
Giedroyć był zwolennikiem dobrosąsiedzkich stosunków między Polską a Litwą i Ukrainą, otrzymał wiele odznaczeń i nagród od władz polskich, litewskich i francuskich. Był człowiekiem cieszącym się wielkim autorytetem i uznaniem. W 1994 r. opublikował książkę „Autobiografia na cztery ręce” (1994).
Jego najbliżsi współpracownicy nazywali go po prostu Redaktorem. Jerzy Giedroyć swoje życie poświęcił polskiej literaturze i walce o wolność słowa. Instytut Literacki przez około pięćdziesiąt lat był ostoją niezależnej literatury polskiej – tu wydawali swoje książki Witold Gombrowicz i Józef Czapski.
Stworzony przez niego miesięcznik „Kultura” przez pół wieku komunizmu dostarczał Polakom namiastki wolnej, niepodległej Ojczyzny. Na łamach „Kultury” publikowali między innymi Gustaw Herling-Grudziński, Marek Hłasko, Witold Gombrowicz, a także Czesław Miłosz, który stwierdził kiedyś, że Jerzy Giedroyć był człowiekiem, który obalił komunizm w Polsce.
Chociaż do końca swoich dni Giedroyć mieszkał we Francji, to sercem zawsze był blisko Polaków. Przemycana nielegalnie do PRL-u „Kultura” nawoływała do ciągłego podejmowania dialogu międzynarodowego i wielokulturowego.
Program obchodów Roku Giedroycia obejmuje m.in. wydanie znaczków Instytutu Literackiego i monet z podobizną redaktora, emisję telewizyjnego teleturnieju dla młodzieży z wiedzy o działalności Maison Laffitte oraz nakręcenie przez TVP SA filmu dokumentalnego o życiu Jerzego Giedroycia.
Oprócz tego Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego przygotowało cykl wystaw, konferencję naukową oraz wydanie na CD wszystkich numerów „Kultury”.
oprac. Ernest Kacperski