Strona główna » Newsy » NIK: krytyka wyższych uczelni

NIK: krytyka wyższych uczelni

2002-07-23

NIK: krytyka wyższych uczelni

Organizacja studiów w państwowych szkołach wyższych - preferująca rozwój ilościowy, oparty zwłaszcza na odpłatnych formach studiów zaocznych i wieczorowych - nie zapewniała utrzymania wymaganego poziomu jakości kształcenia - wynika z przedstawionego 23. 07 raportu NIK.

Uczelnie umożliwiając kandydatom na studia płatne praktycznie bezproblemowy dostęp do indeksów, nie zapewniały im warunków do ukończenia studiów i uzyskania porównywalnych ze studentami studiów dziennych kwalifikacji zawodowych.

Oferty programowe studiów płatnych stanowiły zaledwie części programów studiów dziennych i nie spełniały nawet obowiązujących w tym zakresie minimów. Żywiołowy rozwój tych form studiów, często oderwany od realnych możliwości dydaktycznych, był głównie podporządkowany potrzebom finansowym uczelni. Rosnące wraz z rozwojem ilościowym studiów płatnych wpływy z opłat pozwalały uczelniom na dofinansowanie kosztów bieżącej działalności, których nie pokrywała dotacja budżetowa.

Znaczna część kontrolowanych uczelni zwiększając systematycznie liczbę studentów odpłatnych form studiów nie przestrzegała istniejących w tym zakresie ograniczeń ustawowych.

W żadnej ze skontrolowanych uczelni nie była przestrzegana obowiązująca zasada ustalania opłat za studia, w żadnej bowiem nie ustalano planowanych kosztów płatnych zajęć dydaktycznych, do czego zobowiązywały przepisy - wydanego na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym - rozporządzenia Rady Ministrów . Tym samym koszty te nie decydowały o wysokosci opłat. Uczelnie ustalały wysokość opłat za studia na zasadach wolnorynkowych. O wysokości opłat decydowały w głównej mierze: renoma uczelni, popularności kierunków i liczba kandydatów, stąd też nieuzasadnione, a często zaskakujące ich zróżnicowanie np. za I rok studiów i dalsze lata.

Ustalanie przez państwowe uczelnie opłat za studia na zasadach wolnorynkowych narusza nie tylko przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym i rozporządzenia Rady Ministrów, ale także konstytucyjną zasadę równego dostępu do nauki. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego "czesne pobierane od studentów studiów płatnych, nie może przekraczać kosztów ponoszonych przez uczelnie w zakresie niezbędnym do uruchomienia i prowadzenia tych form studiów".

Kontrola przeprowadzona została z inicjatywy własnej NIK. Kontrolą objęto Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu oraz 25 spośród 83 państwowych szkół wyższych nadzorowanych i dotowanych ze środków budżetowych będących w dyspozycji MENiS.

Kontrola NIK potwierdziła to, o czym mówiło się od dawna - państwowe uczelnie wyższe chcą na studentach zaocznych głównie zarobić, traktując ich często jako "studentów drugiej kategorii" i podwyższając z roku na rok czesne, za czym nie idzie poprawa jakości kształcenia. Miejmy nadzieję, że kontrola NIK zmusi MENiS do zajęcia konkretnego stanowiska w tej kwestii. Nikt nie kwestionuje już samej zasady odpłatności za studia zaoczne, jeśli jednak są one odpłatne, to studenci mają prawo do pobierania nauki na wysokim poziomie - możliwie najbardziej zbliżonym do merytorycznego poziomu studiów dziennych.

źródło: www.nik.gov.pl

opr. i komentarz: km