Strona główna » Newsy » Neandertalczyk był gadułą

Neandertalczyk był gadułą

2007-10-19

Neandertalczyk był gadułą

My, przedstawiciele gatunku Homo sapiens, nie jesteśmy tak wyjątkowi, jak nam się wydaje. Gen umożliwiający posługiwanie się mową posiadali także nasi kuzyni, neandertalczycy - pisze DZIENNIK. O przełomowym odkryciu, które zmienia naszą dotychczasową wiedzą o ewolucji ludzkiego rodzaju, informuje "Current Biology".

FOXP2 to jedyny znany obecnie gen mający związek z umiejętnością mówienia. Osoba mająca nawet jedną uszkodzoną jego kopię (każdy gen występuje w naszym DNA w dwóch kopiach) cierpi na poważne zaburzenia artykulacji wyrazów. Co ciekawe ten fragment DNA można znaleźć także w materiale genetycznym szympansów. Jednak w dwóch miejscach różni się on od genu spotykanego u ludzi. Ta zmiana w DNA musiała pojawić się u ludzi stosunkowo niedawno. Ale kiedy?Przed czy po wykształceniu się naszego rodzimego gatunku Homo sapiens? Odpowiedzi na te pytania postanowił udzielić zespół paleogenetyków oraz biologów molekularnych z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku, pod kierunkiem Johannesa Krause oraz Svante Paabo. Uczeni sprawdzali, czy gen FOXP2 w jego ludzkiej odmianie mieli także nasi kuzyni neandertalczycy - pisze DZIENNIK.

Dlatego analizowali DNA pobrane z neandertalskich szczątków znalezionych w 2006 r. w jaskini El Sidron (północna Hiszpania). Kości te pochodziły sprzed ok. 43 tys. lat. By uniknąć skażenia szczątków materiałem genetycznym współczesnych ludzi, prace wykopaliskowe prowadzono w sterylnych warunkach, a same kości tuż po odkopaniu zamrożono i przetransportowano do idealnie czystego laboratorium, w którym planowano prowadzić badania genetyczne.

Po pobraniu DNA ze specjalnie spreparowanych szczątków, naukowcy namnożyli fragment neandertalskiego genomu po to, by mieć wystarczająca ilość materiału badawczego. Następnie poddali go sekwencjonowaniu, czyli odczytaniu zasada po zasadzie. Szczególnie interesował ich kawałek DNA zawierający gen FOXP2.
Badania te przyniosły sensacyjne wyniki. Okazało się, że neandertalczycy posiadali dokładnie tą samą wersję tego genu, co współcześni ludzie. "Z perspektywy genu FOXP2 nie ma żadnych podstaw, by sądzić, że neandertalczycy nie mieli języka takiego jak i my" - podkreśla prof. Johannes Krause. Badania jego zespołu jasno dowodzą, że do rewolucyjnych zmian w strukturze FOXP2 zaszło o wiele wcześniej, niż dotychczas sądzono, bo jeszcze przed rozejściem się ewolucyjnych ścieżek Homo sapiens oraz Homo neandertalensis. "Wykluczając mało prawdopodobną możliwość przepływu genów między gatunkami, wyniki naszych badań sugerują, że gen FOXP2 w zmienionej wersji był już obecny w materiale genetycznym wspólnego przodka ludzi i neandertalczyków" - zauważa prof. Svante Paabo, współautor badań.

Wiele zatem wskazuje na to, że nasi kuzyni mogli tak jak my ze sobą rozmawiać. Choć autorzy pracy zamieszczonej w "Current Biology" przyznają, że na naszą zdolność mówienia może mieć wpływ więcej niż jeden gen, to jak na razie FOXP2 pozostaje jedynym znanym fragmentem DNA warunkującym zdolność komunikacji za pomocą mowy - czytamy w DZIENNIKU.

Odkrycie Krausego i Paabo stanowi kolejny, niezwykle znaczący argument w toczącej się od lat dyskusji na temat poziomu intelektualnego neandertalczyków. Niestety, nadal dość powszechnie postrzega się ich jako istoty prymitywne, które w toku swej ewolucji osiągnęły o wiele mniej niż żyjący obok nich Homo sapiens. Opinia ta jednak ulega zmianie. Wśród paleoantropologów toczy się obecnie dyskusja na temat statusu gatunkowego neandertalczyków, dlatego też często mówi się o nich jako o odrębnej populacji, grupie ludzi, a nie odrębnym gatunku. "Większość paleoantropologów uważa, że neandertalczycy dysponowali jakąś formą języka, na co miały wskazywać bardzo wyrafinowane narzędzia, jakich używali" - mówi prof. Krause. "Gdyby nie język, trudno byłoby im wiernie przekazywać wiedzę o tym, jak je robić i do czego ich używać".

Trudno jednak powiedzieć, jak mogła wyglądać rozmowa dwóch neandertalczyków. Ale tego niestety zapewne nigdy się nie dowiemy, bo język i słowa nie zachowują się w postaci skamieniałości tak jak szczątki wymarłych stworzeń. Wiedząc jednak jak silny wpływ miał język na rozwój kultury człowieka, nie powinno się już chyba mówić o neandertalczyku jak o tym gorszym i zacofanym.

Źródło: Dziennik