Strona główna » Newsy » PAP: Dawne obrzędy wiejskie towarzyszące tzw. świętym wieczorom

PAP: Dawne obrzędy wiejskie towarzyszące tzw. świętym wieczorom

2008-12-31

PAP: Dawne obrzędy wiejskie towarzyszące tzw. świętym wieczorom

Czynienie przez kawalerów "hołhotuszek" czyli psot, wróżenie, kolędowanie z gwiazdą i odgrywanie Herodów towarzyszyło niegdyś mieszkańcom podlaskich wsi na początku karnawału, podczas tzw. świętych wieczorów.

O obrzędach zimowych, ale też związanych z innymi porami roku, można przeczytać w nowej publikacji "Plastyka ludowa roku obrzędowego w województwie podlaskim", wydanej przez Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku.

Jak pisze autor książki, Zygmunt Ciesielski, okres tzw. świętych wieczorów, zwanych w powiecie grajewskim guzinami, a we wschodnich powiatach - krzywymi wieczorami, rozpoczynał się pierwszego dnia świąt Bożego Narodzenia.

Czas wieczorów trwał do Trzech Króli i był objęty zakazem wykonywania niektórych prac, zwłaszcza po zmroku, m.in. przędzenia i szycia. Był to czas towarzyskich odwiedzin, wspólnego biesiadowania. Domownicy śpiewali kolędy i chętnie przyjmowali kolędników.

Czas wieczorów rozpoczynał też karnawał, czyli okres "nadziei, zabaw, przewidywania korzystnej przemiany w przyrodzie". Obfitował w magiczne znaczenia i wróżby: na św. Szczepana (26 grudnia) święcono owies lub obsypywano się nim wzajemnie.

Na wigilię Nowego Roku przewidziano wróżby matrymonialne, a kawalerowie odwiedzali obejścia, w których mieszkały dziewczęta, i zgodnie z tradycją, czynili różne hołhotuszki, czyli psoty, np. "kradnąc drzwi od stodoły i wynosząc w pole, zdejmując koła z wozów lub wciągając całe wozy na dachy budynków".

Malowano też wtedy drzwi, płoty i okna domów panien mieszaniną oleju i popiołu lub smoły. "W tym czasie - przejścia do świata ciemności od świata światła - wszystko było dozwolone" - podkreślił autor książki (...)

Aby przeczytać cały artykuł, kliknij tu

Źródło: PAP - Nauka w Polsce