Strona główna » Newsy » PISA - wyniki badania 2009 w Polsce

PISA - wyniki badania 2009 w Polsce

2010-12-14

PISA - wyniki badania 2009 w Polsce

Zapraszamy do zapoznania się z najnowszym raportem z badania PISA - jednego z największych i najbardziej wpływowych badań na świecie (The Programme for International Student Assessment), koordynowanego przez OECD.  Z raportu wynika, że poziom umiejętności polskich uczniów jest wyższy od średniego poziomu krajów OECD. PISA bada umiejętności 15- latków w zakresie czytania, matematyki i nauk przyrodniczych.

Polska uczestniczy w badaniu od początku tj. od 2000 roku i w obecnej edycji PISA 2009 w znacząco poprawiła wyniki w czytaniu i naukach przyrodniczych, matematyka pozostała na niezmienionym od 2006 roku dobrym poziomie.

Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów to jedno z największych badań edukacyjnych na świecie. Dotyczy ono wiedzy, umiejętności i postaw 15-letnich uczniów w zakresie szeroko rozumianego czytania, matematyki i nauk przyrodniczych (traktowanych nie jako przedmioty szkolne, ale jako dziedziny przydatne wszystkim do życia w nowoczesnym społeczeństwie i poruszania się na coraz bardziej wymagającym rynku pracy). PISA bada, jak młodzież pod koniec obowiązkowego kształcenia w szkole jest przygotowana do dalszej kariery edukacyjnej, do wymagań rynku pracy oraz do powodzenia w dorosłym życiu.

Zmniejszamy dystans

Najważniejszą informacją płynącą z badania PISA 2009 jest fakt, że Polsce udało się obniżyć, w ciągu ostatnich 9 lat, liczbę uczniów osiągających najsłabsze wyniki w czytaniu. Podobnie zmniejszył się odsetek uczniów osiągających najsłabsze wyniki w naukach przyrodniczych. W tej chwili w Polsce odsetek uczniów osiągających najsłabsze wyniki w czytaniu i naukach przyrodniczych należy do najniższych w Europie i wynosi odpowiednio dla czytania 15% oraz 13,1% dla nauk przyrodniczych. Natomiast nadal wyzwaniem pozostaje zmniejszenie tego odsetka w przypadku matematyki – 20% polskich uczniów osiąga słabe wyniki.

Z perspektywy krajów Unii Europejskiej Polska zajmuje obecnie miejsce w pierwszej dziesiątce - 5 miejsce w czytaniu, 7 miejsce w naukach przyrodniczych. W matematyce jesteśmy na 11 miejscu w krajach UE. Kontrastuje to pozytywnie ze znacznie niższą pozycją gospodarczą Polski w UE (mierzoną m.in. poziomem PKB na głowę), niższymi wydatkami na ucznia, niższymi wynagrodzeniami nauczycieli oraz z niższym poziomem wykształcenia rodziców.

Czytanie

Wynik polskich uczniów w zakresie czytania i interpretacji daje Polsce wysokie 9. miejsce wśród krajów OECD oraz 12. wśród wszystkich 65–ciu krajów biorących udział w badaniu. Tym samym Polska znalazła się w grupie 13-tu krajów, które w latach 2000 – 2009 poprawiły swój wynik. Jednocześnie zmiana o 21 pkt. jest najwyższą zmianą wśród krajów, które osiągnęły wyniki powyżej średniej OECD. Podobnie, jak w poprzednich edycjach badania, najlepiej z testem czytania PISA radzą sobie uczniowie z Korei i Finlandii.

Jednym z istotnych czynników różnicujących osiągnięcia uczniów w badaniu umiejętności czytania okazała się płeć. Wśród uczniów, którzy wykonali najtrudniejsze zadania (zarówno w Polsce, jak w OECD) jest dwukrotnie więcej dziewcząt. Co więcej, podobne proporcje występują także wśród uczniów najsłabszych. Ponadto w Polsce, w latach 2000 – 2009 to właśnie dziewczęta poprawiły średni wynik rozwiązywanego testu o 28 pkt, podczas gdy chłopcy tylko o 14 pkt. W badaniu PISA 2009 różnica średniego wyniku uzyskanego przez dziewczęta i przez chłopców w Polsce wyniosła aż 50 punktów wobec 40 punktów różnicy w OECD. Wyniki dziewcząt są nieco lepsze w Polsce, niż w OECD.

Umiejętność czytania i interpretacji tekstu była wiodącym badaniem PISA 2009, dlatego zakres zadań do wykonania był rozbudowany i obejmował takie umiejętności jak: wyszukiwanie informacji, interpretację, refleksję i argumentację. Analiza wyników uczniów oraz typów błędów, jakie popełniają, pozwala na następujące wnioski:

• Uczniowie polscy dobrze radzą sobie z rozwiązywaniem zadań, w których wymagane są proste operacje tekstowe: wyszukiwanie informacji, powiązanie informacji odnalezionych w tekście. Do mocnych stron naszych uczniów należy także analiza tekstu literackiego: określanie intencji bohaterów na podstawie interpretacji całości tekstu i jego fragmentów, interpretacja metafory, określanie głównej myśli tekstu.

• Najwięcej problemów sprawiają uczniom zadania wymagające dokonywania operacji na tekstach o różnorodnej strukturze, a także dostrzeżenia i opisania relacji między formą a treścią tekstu.

• Uczniowie polscy wypadają relatywnie lepiej w rozwiązywaniu zadań opartych na tekstach ciągłych, zarówno krótkich jak i dłuższych. Mocną stroną nadal pozostaje odczytywanie wykresów, diagramów czy tabel. Kłopoty jednak sprawiają teksty ciągłe o charakterze popularnonaukowym, których nadal jest zbyt mało w praktyce szkolnej. 

Nauki przyrodnicze

Poprawa wyniku polskich uczniów w naukach przyrodniczych to bardzo dobra wiadomość. Rozwój w takich dziedzinach jak medycyna, ochrona środowiska, zmiany klimatyczne może budzić wiele niepokojów wynikających z braku umiejętności oceny sytuacji lub opieranie się na obiegowych niesprawdzonych opiniach. Dlatego kształtowanie umiejętności w zakresie rozumienia zjawisk przyrodniczych ma istotne znaczenie dla młodych ludzi u progu podejmowania decyzji życiowych.

W badaniu z 2006 roku, średni wynik Polski był niemal równy średniej OECD i wyniósł 498 punktów, a Polska znalazła się w tej samej grupie, co Węgry, Szwecja, Dania i Francja. W 2009 roku wynik polskich gimnazjalistów był już istotnie wyższy od średniej OECD i wyniósł 508 pkt. Wśród wszystkich krajów (lub regionów w wypadku Chin) biorących udział w badaniu, najlepsze wyniki osiągnęli uczniowie z Szanghaju (575 pkt), który po raz pierwszy uczestniczył w pomiarze. Na 2. i 3. miejscu uplasowały się Finlandia i Hongkong, które w 2006 roku zajmowały odpowiednio 1. i 2. miejsce. W czołówce 10 najlepszych państw (regionów) znalazły się także Singapur, Japonia, Korea, Nowa Zelandia, Kanada, Estonia i Australia. Najniższą liczbę punktów uzyskali uczniowie z Kirgistanu (330 pkt.), podobnie jak w 2006 roku. Słabe wyniki osiągnęły także Peru, Azerbejdżan, Panama i Katar. Katar i Azerbejdżan zamykały ranking również w 2006 roku, natomiast Peru i Panama nie uczestniczyły w tamtym badaniu.

Matematyka

Matematyka jest jedną z dziedzin występujących w każdym badaniu PISA. Badanie to próbuje zmierzyć przygotowanie 15-latków do wykorzystania umiejętności matematycznych w otaczającym ich świecie. Zadania są najczęściej umieszczone w kontekście praktycznym i choć do ich rozwiązania nie jest potrzebna zaawansowana wiedza matematyczna, w większości przypadków nie przypominają rutynowych zadań szkolnych. Trudność polega zatem – podobnie jak dzieje się to w dorosłym życiu – na poradzeniu sobie z problemem, dla którego nie mamy gotowego schematu postępowania.

Średni wynik polskich uczniów w roku 2009 w stosunku do roku 2006 nie zmienił się i nadal wynosi 495 punktów, co daje Polsce 25 miejsce wśród wszystkich krajów biorących udział w badaniu. Najlepsze wyniki osiągnęli uczniowie w Szanghaju i Singapurze – oba regiony brały udział w badaniu po raz pierwszy.

Oficjalne ogłoszenie wyników PISA przez OECD w Polsce

W uznaniu postępów w edukacji zanotowanych w Polsce w ostatniej dekadzie, Warszawa została wybrana na miejsce uroczystego międzynarodowego ogłoszenia wyników PISA dotyczących postępu edukacji na świecie w latach 2000-2009. Zostanie ono zorganizowane przez OECD, przy współudziale polskiego rządu, 10 lutego 2011 roku.

Za realizację badania w Polsce odpowiadał Instytut Filozofii i Socjologii PAN, badanie zrealizował Ośrodek Realizacji Badań Socjologicznych IFiS PAN. Badanie sfinansowało Ministerstwo Edukacji Narodowej. Raport PISA - wyniki badania 2009 w Polsce dostępny jest na stronach IFiS PAN: http://www.ifispan.waw.pl/pliki/pisa_2009.pdf

źródło: PISA IFiS PAN, MEN

Podziel się | var addthis_config = { data_use_cookies: false }