Strona główna » Newsy » Rekordziści w świecie przyrody

Rekordziści w świecie przyrody

2005-08-24

Rekordziści w świecie przyrody

Wszystkim z lekcji geografii i biologii znany jest najsłynniejszy polski dąb – „Bartek”. Wielu z Was na pewno było na szkolnej wycieczce i miało okazję do podziwiania tego sędziwego okazu.

Jest to najstarszy dąb w naszym kraju i znajduje się pod ścisłą ochroną. W opinii powszechnej i w opowieściach legendarnych „Bartek” uchodzi za 1200-letnie drzewo, jednak nie jest to do końca prawdą. Naukowcy bowiem, po przeprowadzeniu serii specjalistycznych badań, określili jego wiek na „zaledwie” 700 lat. Ten okazały pomnik przyrody rośnie na terenie nadleśnictwa Zagnańsk, przy drodze z Zagnańska do Samsonowa w województwie świętokrzyskim.

Dąb „Bartek” osiągnął jak do tej pory wysokość 30 metrów i wciąż pnie się w górę! Obwód jego pnia wynosi 985 cm. Obecnie ma 8 konarów głównych, niestety, ulegają one próchnieniu i drzewo w każdej chwili może nie wytrzymać swego ciężaru i naporu wiatrów. Jako król wszystkich drzew, „Bartek” już kilka razy udowodnił, że jest w stanie podołać wszelkim przeciwnościom. W roku 1905, na skutek pożaru, utracił część swej kory. W roku 1991 uderzył w niego piorun, jednak dąb wciąż żyje i wydaje owoce.

Z „Bartkiem” związane są liczne opowieści, z których można się m.in. dowiedzieć o tym, że wracający spod Wiednia król Jan III Sobieski z przyjemnością zażywał odpoczynku w cieniu bartkowych konarów i w jego dziupli umieścił butelkę wina, rusznicę i szablę turecką.

Jednak ten, komu się wydaje, że „Bartek” jest najstarszym ze wszystkich naszych drzew, niestety jest w błędzie. Konkurencję długowieczności wygrywa cis pospolity, rosnący w Henrykowie Lubańskim (woj. dolnośląskie). Jego wiek określa się na 1260 lat! Z trzech pni, na które się rozdziela, pozostały tylko jeden żywy i jeden obumarły - trzeci odłamał się na początku naszego stulecia. W XIII i XIV wieku cis, ze względu na swoje cenne drewno, został w znacznym stopniu wycięty z terenu Polski. Używano go do wyrobu różnego rodzaju broni oraz do budowy kościołów. W roku 1423, w tzw. statucie wareckim, Władysław Jagiełło wydał zakaz wycinki cisów, co uczyniło go prekursorem ochrony przyrody. Wśród polskich rekordzistów znajduje się jeszcze drzewo, które może pochwalić się najgrubszym pniem, jest to Dąb Jana Bażyńskiego, rosnący w Kadynach (woj. warmińsko-mazurskie). Obwód jego pnia na wysokości 1,3 m wynosi aż 10 metrów i 5 cm.

Z kolei do najwyższych należy jodła pospolita, która rośnie w pobliżu Nowego Dworu (woj. świętokrzyskie). Osiągnęła ona do tej pory wysokość 51 metrów, co można porównać z 18-piętrowym budynkiem. W Puszczy Białowieskiej natomiast znana jest populacja świerka, który może dorosnąć nawet do 52 m.

Warto zapoznać się bliżej ze wszystkimi „cudami natury polskiej” i rekordzistami w świecie przyrody. Zbliża się wrzesień, początek nauki, jesienna wycieczka na pokazową lekcję w plenerze na pewno rozluźni napiętą atmosferę pierwszych dni nowego roku.

źródło: http://przyrodnik.grafinet.com.pl

opr. EK