Strona główna » Newsy » Rocznice wrześniowych zamachów

Rocznice wrześniowych zamachów

2010-09-11

Rocznice wrześniowych zamachów

Statua Wolności i płonące wieże WTC
public domain
źródło: Wikimedia Commons We wrześniu mijają rocznice trzech tragicznych zamachów terrorystycznych – "Czarnego Września" 1972, ataku na szkołę w Biesłanie w 2004 roku oraz zamachów przeprowadzonych w USA 11 września 2001.

W tym roku mija dziewiąta rocznica zamachów na World Trade Center. 11 września 2001 roku terroryści związani z organizacją Al-Kaida porwali samoloty pasażerskie i użyli ich jako broni, niszcząc wieże World Trade Centre w Nowym Jorku. Jeden z czterech porwanych samolotów spadł na Pentagon, kolejny rozbił się w Somerset County w Pensylwanii. Zginęło blisko 3000 osób.

1 września minęła szósta rocznica ataku na szkołę w Biesłanie. Przypomnijmy, tego dnia w 2004 roku terroryści zajęli szkołę w Biesłanie, w Północnej Osetii. Przez trzy dni setki dzieci były więzione, zastraszane, poniżane, nie dostawały jedzenia, ani wody. W wyniku tragicznego finału zamachu zginęło ponad 300 uczniów, ich nauczycieli i rodziców.

Natomiast 5 września upłynęło 38 lat od przeprowadzonego w 1972 roku zamachu podczas Igrzysk w Monachium, o którym szerzej za chwilę.

Wszystkie te wydarzenia, dzięki relacjom medialnym, były śledzone praktycznie „na żywo” na całym świecie. „Ataki terrorystyczne są często starannie wyliczone i zaplanowane tak, by przyciągnąć uwagę międzynarodowych mediów elektronicznych i prasy”[1] – do tego wniosku doszedł badacz zjawiska terroryzmu Brian Michael Jenkins już w latach 70. ubiegłego wieku. Wrześniowe zamachy terrorystyczne potwierdzają tę teorię.

Żaden z przeprowadzonych dotychczas ataków terrorystycznych nie może równać się pod tym względem z zamachami z 11 września na World Trade Center. Warto jednak przypomnieć, że związki terroryzmu z mediami zaczęły się dużo wcześniej. "Pionierami" wykorzystania środków masowego komunikowania do wzbudzenia zainteresowania opinii społecznej byli terroryści palestyńscy. Początki takiej strategii sięgają 1968 roku, kiedy w mediach szeroko relacjonowano porwanie samolotu pasażerskiego linii El Al. Prawdziwy przełom nastąpił jednak 5 września 1972 roku wraz z zamachem w Monachium.

W 1972 roku podczas XX Igrzysk Olimpijskich w Monachium komando palestyńskich terrorystów dokonało jednego z najsłynniejszych zamachów w historii - zabili dwóch sportowców izraelskich, a 9 wzięli jako zakładników. Operacja odbicia uprowadzonych sportowców skończyła się klęską. Zginęli wszyscy zakładnicy, jeden policjant, a także większość zamachowców.

Palestyńscy terroryści nie odnieśli sukcesu - przynajmniej, jeśli chodzi o żądania, jakie wysuwali (domagali się m.in. zwolnienia 136 Palestyńczyków przebywających w izraelskich więzieniach). Ze względu na nagłośnienie zamachu w mediach, sprawa palestyńska zaczęła być jednak szeroko dyskutowana. W oświadczeniu wydanym po zamachu terroryści pisali, że był on stuprocentowym sukcesem, że porównywalny jest z "wymalowaniem nazwy Palestyny na górze widocznej z wszystkich czterech stron świata". Terroryści świadomie wybrali na cel zamachu Olimpiadę, na którą co cztery lata zwrócone są oczy całego świata i wykorzystali media do wzbudzenia zainteresowania opinii publicznej.

Po 11 września 2001 roku cały świat zjednoczył się w walce z terroryzmem, a przywódca Al Kaidy, Osama bin Laden, jest najbardziej poszukiwanym człowiekiem na świecie. Z drugiej strony, niespotykana wcześniej skala zamachu sprawiła, że atak ten stał się tym dla muzułmańskich fundamentalistów, czym zamach podczas olimpiady w Monachium był dla Palestyńczyków. Ich żądania pojawiły się w mediach i zaczęły być szeroko dyskutowane, a sam bin Laden jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych ludzi na świecie.

Komentuje Andrzej Mroczek, ekspert ds. terroryzmu:

Działania edukacyjne z zakresu antyterroryzmu w polskich szkołach mają charakter dość ogólnikowy. Gdyby nie to, że w Edukacji dla Bezpieczeństwa, po jednym z tematów zajęć uczeń ma umieć omówić postępowania w czasie zagrożenia terrorystycznego, można by było powiedzieć, że edukacja antyterrorystyczna nie istnieje. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. oraz załącznik nr 4 do tego rozporządzenia stanowiące podstawę do tworzenia programów nauczania dla poszczególnych przedmiotów to stanowczo za mało - biorąc pod uwagę, że terroryzm jest prawdziwą zmorą dzisiejszego świata. Brakuje również odpowiedniego przygotowania nauczycieli i znajomości problematyki współczesnych zagrożeń, jakich przykładem jest terroryzm.

"Media w swoim przekazie informacyjnym często zniekształcają rzeczywistość a, sam przekaz posiada bardzo silny ładunek emocjonalny." - mówi Andrzej Mroczek, b. funkcjonariusz Wydziału do Walki z Terrorem Kryminalnym i Zabójstw KSP, ekspert ds. terroryzmu w Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas. Ekspert podkreśla rolę odpowiedniej edukacji antyterrorystycznej. "Rodzice nie zawsze są przygotowani, aby sprostać zadaniu odpowiedniego odczytania przez dziecko tej otaczającej, brutalnej rzeczywistości. Zatem istnieje potrzeba systemowego podejścia do problematyki antyterrorystycznej." - zaznacza Andrzej Mroczek i dodaje, że działania edukacyjne mogą mieć ogromny wpływ na kształtowanie odpowiedniej postawy, reakcji młodego człowieka na zagrożenia, jakie niesie ze sobą terroryzm. Jednocześnie powodują, iż dzięki nim człowiek zwiększa szanse na swoje przeżycie, ponieważ wie jak zachować się w danej sytuacji - jest świadomy, co ma zrobić.
Widowiskowość zamachów terrorystycznych przyciąga media – stąd ataki są często i chętnie prezentowane w prasie, radiu i telewizji. Śledząc te relacje należy jednak pamiętać, że media wpływają na opinię publiczną, a jeśli jakiś temat – tak, jak terroryzm – jest nadzwyczaj często prezentowany, może prowadzić to do zachwiania obiektywnego postrzegania rzeczywistości przez odbiorców. Obawy przed kolejnymi zamachami terrorystycznymi mogą być wyolbrzymione w stosunku do realnego lub statystycznego zagrożenia[2].

W żadnym wypadku nie bagatelizując problemu terroryzmu – być może największego globalnego wyzwania naszych czasów – pamiętajmy, że celem terrorystów jest właśnie wywołanie przerażenia i walczmy z tym. Nieodłączną cechą terroryzmu jest chęć oddziaływania na opinię publiczną za pośrednictwem mediów, których potrzebują, by wywoływać strach na masową skalę oraz aby przedstawić opinii publicznej swoje żądania. Nie zapominajmy o tym śledząc medialne doniesienia na temat terroryzmu.

dr Katarzyna Maniszewska
Autorka książki „Terroryzm a media”

Brian Michael Jenkins, International Terrorism: A New Mode of Conflict, London 1976, s. 50, w: Bruce Hoffman, Oblicza terroryzmu, Bertelsmann Media, Warszawa 1999, s. 126. ↑

W 1986 roku prawie 80% Amerykanów odwołało zagraniczne wyjazdy (po podłożeniu bomby w dyskotece w Berlinie Zachodnim i samolocie TWA) – ich wyobrażenia o zagrożeniu terroryzmem odbiegały znacznie od rzeczywistego ryzyka. Por. B. Hoffman, Oblicza terroryzmu, op. cit., s. 144. ↑

Podziel się | var addthis_config = { data_use_cookies: false }