Strona główna » Newsy » W mniejszych miastach żyje się drożej

W mniejszych miastach żyje się drożej

2007-11-05

W mniejszych miastach żyje się drożej

Opinie o tym, że żywność jest najtańsza tam, gdzie się ją produkuje, należy włożyć między bajki. Ceny mięsa, wędlin, mleka i masła na wsi i w małych miastach są zdecydowanie najwyższe w kraju - wynika z raportu GUS, do którego dotarł DZIENNIK. Przyczyna? Nie ma tam hipermarketów, a to one zbijają ceny.

Karol Hyz ma 25 lat, pochodzi z Lublina. Od kilku miesięcy mieszka i pracuje w Warszawie. "O ile wiedziałem, że w stolicy zarobki są dużo wyższe niż u nas, o tyle byłem bardzo zaskoczony tym, że ceny wręcz przeciwnie - są niższe" - mówi DZIENNIKOWI. "Na żywność w Warszawie tygodniowo wydaję kilkadziesiąt złotych mniej".

Raport Głównego Urzędu Statystycznego nie pozostawia wątpliwości: mieszkańcy biedniejszych regionów Polski są podwójnie poszkodowani. Nie dość, że zarabiają mniej niż mieszkańcy dużych miast, to zdecydowanie mniej mogą kupić za swoje pensje. I to nawet jeśli żyją na terenach rolniczych mlekiem i miodem płynących.
Najwyższe ceny mleka na przykład są tam, gdzie najwięcej się go produkuje - w województwach lubelskim, podlaskim i warmińsko-mazurskim. To samo dotyczy masła. Za kilogram mięsa z kolei na Lubelszczyźnie, Podkarpaciu, Pomorzu, Warmii i Mazurach zapłacimy więcej nawet o kilka złotych. Takie różnice w przypadku codziennych zakupów mają duże znaczenie. Za koszyk podstawowych produktów (chleb, mąka, mięso, wędliny, masło, ser, jaja, cukier, warzywa i owoce) w woj. pomorskim zapłacimy 79 zł, a w mazowieckim - 4,5 zł mniej.

Jak to możliwe? Eksperci tłumaczą to prawami rynku. Dr Krystyna Świetlik z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przekonuje, że w rejonach rolniczych znaczna część żywności trafia na eksport i do innych województw. "Podaż na lokalnym rynku jest zatem dość mała, a to winduje jej ceny" - mówi Świetlik. Ponadto we wschodniej Polsce dominują małe sklepy, a te z natury są droższe. "Przy zakupie tylko kilku kilogramów towaru płacę wysoką cenę hurtową. Do tego jeszcze transport, a na Lubelszczyźnie cena paliwa jest o kilkanaście groszy wyższa niż na przykład na Śląsku" - wylicza Waldemar Stefanek, właściciel dwóch niewielkich sklepów spożywczych w Biłgoraju. "No i muszę narzucać wysoką marżę, żeby się utrzymać" - tłumaczy.

Potwierdza tezę, że główną przyczyną wysokich cen jest brak konkurencji. "W tych regionach działa znacznie mniej placówek handlowych, więc nie ma walki o klienta" - podsumowuje Dariusz Winek, ekonomista BGŻ. Na Śląsku na przykład jest prawie pięć razy więcej supermarketów niż w woj. podlaskim. Ubolewa nad tym 45-letnia Maria z Biłgoraja. "W moim mieście nie ma hipermarketów, a wiadomo, że te są najtańsze. Zakupy robię w małych sklepach, które ustalają ceny, jak im się podoba". Wtóruje jej Sylwia Sudzińska, księgowa z tej samej miejscowości, i wylicza: serek wiejski w markecie kosztuje 1,5 zł, a w sklepiku niedaleko domu aż 2 zł. Pieczywo jest droższe nawet o jedną trzecią. Dodaje, że jak tylko może, wybiera się do oddalonego o 50 km hipermarketu. "Zamiast 100 zł tu na miejscu, tam wydam 60. Niektórzy, aby zaoszczędzić, jeżdżą aż na Ukrainę".

Czego nie uwzględniają statystyki?
Andrzej Sadowski, ekonomista, komentator spraw gospodarczy, wiceprezydent Centrum im. Adama Smitha w Warszawie:
Regionalne zróżnicowanie cen wynika z zagęszczenia punktów sprzedaży i konkurencji. Badania wykazały, że wrażliwość cenowa zaczyna się już na poziomie kilku groszy. Wystarczy, przejeżdżając przez duże miasto, zwrócić uwagę na ilość promocji i obniżek. Czym większe skupisko sklepów, tym większa konkurencja, a w efekcie niższe ceny. W regionach uważanych za najbiedniejsze ta konkurencja jest bardzo słaba. Dodatkowo tzw. mali sklepikarze mają bardzo wysokie koszty. Muszą zatem podnosić cenę, żeby po prostu utrzymać się na rynku.

Pamiętajmy jednak, że w regionach najbiedniejszych część obrotu gospodarczego omija sklepy i placówki handlowe. Kupuje się dużo taniej bezpośrednio od rolnika. Tego nie uwzględniają statystyki.

Na różnice cenowe w poszczególnych regionach często mają wpływ także tamtejsze warunki gospodarcze. Np. nie mogą dziwić wysokie ceny w Lubuskim. Jest to województwo frontowe i dużą część zakupów robią tam Niemcy, dla których kilku czy kilkudziesięciogroszowe różnice nie mają znaczenia, bo i tak w Polsce kupują o wiele taniej niż w Niemczech. Na pewno zaskakuje Małopolska, region o dużych tradycjach rolniczych, gdzie jednak ceny są bardzo niskie. Wynika to z bardzo dużego zagęszczenia producentów i przetwórców zaopatrujących tamtejszy rynek. Takich zakładów przetwórstwa brakuje np. na Lubelszczyźnie czy na Podlasiu.

To, że Polska jest krajem zróżnicowanym cenowo, powinno mieć duży wpływ na politykę gospodarczą. Nie ma bowiem sensu ustalania takich samych reguł dla wszystkich, np. płaca minimalna nie powinna być ustalana odgórnie, bo - jak widzimy - koszty życia są różne. To tak jak z zakazem handlu w święta - jak to się ma do np. Podlasia, gdzie duża część mieszkańców wyznaje prawosławie i obchodzi święta w innych terminach? Takie decyzje są typowo polityczne.

Autor: Ilona Blicharz

Źródło: Dziennik