Strona główna » Newsy » Zdarzyło się w lipcu...

Zdarzyło się w lipcu...

2006-07-03

Zdarzyło się w lipcu...

Jak co miesiąc przedstawiamy kilkanaście wybranych rocznic historycznych, literackich i kulturalnych. Zapraszamy do zapoznania się z wydarzeniami, które miały miejsce w lipcu i utrwalenia sobie kilku ważnych, historycznych informacji.

1 lipca 1569 – zaprzysiężenie unii polsko-litewskiej, powstaje Rzeczpospolita Obojga Narodów. Polska i Litwa stały się jednym państwem.

2 lipca 1923 – urodziła się Wisława Szymborska, polska poetka, laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 r. Dowiedz się więcej. Kliknij TUTAJ.

3 lipca 1883 – urodził się Franz Kafka, pisarz austriacki. Był z wykształcenia prawnikiem, z zawodu zaś urzędnikiem ubezpieczeniowym. W swoich utworach przesiąkniętych absurdem i groteską przedstawiał dramatyczny konflikt jednostki z bezduszną machiną urzędniczą, będący metaforą sytuacji egzystencjalnej człowieka we współczesnym świecie. Do kanonu literatury światowej wszedł przede wszystkim „Proces” (1925), opowiadający o tragicznych losach anonimowej, samotnej postaci Józefa K., zagubionego w absurdalnym, zdehumanizowanym świecie.

4 lipca 1776 – ogłoszenie deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych. Deklaracja zawierała filozoficzne, moralne i prawne uzasadnienie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych i upoważniała lud do obalenia władzy nieprzestrzegającej przyrodzonych człowiekowi praw do życia, wolności oraz szczęścia. Postanowienia amerykańskiej deklaracji niepodległości stały się pierwowzorem deklaracji praw obywatelskich zawartych w konstytucjach wielu państw. Obecnie 4 lipca jest świętem narodowym Stanów Zjednoczonych.

6 lipca 1926 – pierwsza projekcja filmu ze ścieżką dźwiękową. Odbyła się ona w Warner Theatre w Nowym Jorku. Była to muzyka w wykonaniu filharmoników nowojorskich, nagrana jednak nie na taśmie filmowej, lecz na specjalnej płycie (Vitaphone) dodanej do obrazu.

9 lipca 1521 – zawieszenie dzwonu Zygmunta, największego dzwonu polskiego, który znajduje się w katedrze wawelskiej. Ufundowany został przez króla Zygmunta Starego.

13 lipca 101 p.n.e. – urodził się Juliusz Cezar, rzymski wódz i mąż stanu. Przeczytaj więcej. Kliknij TUTAJ.

15 lipca 1410 – bitwa pod Grunwaldem. Jedna z największych bitew średniowiecza między wojskami Zakonu Krzyżackiego a połączoną armią polsko-litewską dowodzoną przez króla Władysława Jagiełłę. Po obu stronach uczestniczyło w walce około 40 tysięcy ludzi. Klęska poniesiona przez Krzyżaków wstrząsnęła ich państwem, ale go nie zniszczyła. Upadł jednak mit o niemożności pokonania rycerzy zakonnych, a sama bitwa była potem wykorzystywana w celach propagandowych przez obie strony. Obecnie wiadomo na przykład, że najsłynniejszy opis tego wielkiego starcia z Krzyżakami, sporządzony przez Jana Długosza, zawiera wiele przekłamań, dotyczących m.in. „wilczych dołów” czy chłopskiej piechoty, której w rzeczywistości nie było pod Grunwaldem. Wydarzenie to wciąż jest jednym z najbardziej znanych epizodów naszej historii, m.in. dzięki powieści „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza i słynnemu obrazowi Jana Matejki. Przeczytaj artykuł o bitwie pod Grunwaldem.

18 lipca 64 – wielki pożar Rzymu. Spowodowany on został prawdopodobnie przez cesarza Nerona, który – jak głosi tradycja – potrzebował inspiracji do kolejnej pieśni. Po pożarze cesarz rozpoczął pierwsze prześladowania chrześcijan, którzy zostali oskarżeni o zniszczenie miasta.

21 lipca 1899 – urodził się Ernest Hemingway, pisarz amerykański. Znany był z burzliwego, pełnego przygód życia. Mieszkał w USA, w Europie i na Kubie, uczestniczył w obydwu wojnach światowych i w wojnie domowej w Hiszpanii. W swoich utworach łączył prostotę stylu i realizm z refleksją dotyczącą podstawowych wartości i więzi międzyludzkich. Jego proza, przedstawiająca zazwyczaj tzw. mocnych ludzi, przeważnie ciężko doświadczonych przez los, zawiera wiele elementów lirycznych, kontrastujących nierzadko z brutalizmem opisu. W 1954 r. pisarz został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla. Zmarł śmiercią samobójczą w 1961 r.

22 lipca 1946 – urodziła się Mireille Mathieu, piosenkarka francuska, zwana nową Edith Piaf. Obdarzona doskonałym, silnym głosem. Jej styl to połączenie prostoty interpretacji i naturalności. Piosenkarka wylansowała wiele przebojów, m.in. „Ostatni walc” i „Tango paryskie”.

25 lipca 1969 – zmarł Witold Gombrowicz, polski pisarz, od 1939 r. mieszkał w Argentynie, ostatnie lata życie spędził we Francji. W swoich utworach zawarł swoistą filozofię stosunków międzyludzkich, zbliżoną do egzystencjalizmu. W charakterystycznym, groteskowym i parodystycznym stylu zadawał podstawowe pytania dotyczące człowieka, estetyki i historii. W powieści „Ferdydurke” (1937) rozprawił się z realiami myślenia inteligencji polskiej okresu międzywojennego i obowiązującymi wówczas stereotypami, następnie skrytykował patriotyczną mitologię narodową w „Trans-Atlantyku” (1953). W kolejnych swoich powieściach, czyli w „Pornografii” (1960) i „Kosmosie” (1965), utrzymanych w tym samym ironicznym stylu, poruszał też problem ludzkiej tożsamości i mechanizmów poznawania świata. Gombrowicz był również autorem dramatów, takich jak „Iwona, księżniczka Burgunda” (1938), „Ślub” (1953) i „Operetka” (1966), a także doskonałych „Dzienników” (1957–1966).

Przeczytaj więcej o Gombrowiczu. Kliknij TUTAJ.

28 lipca 1586 – ziemniaki w Europie. Sir Thomas Harriot przywiózł do Anglii ziemniaki, które odkrył w Ameryce Południowej, na terenach Kolumbii.

31 lipca 1914 – urodził się Louis de Funés, komik francuski. Był jednym z najpopularniejszych aktorów charakterystycznych światowego kina, słynącym z żywiołowej gestykulacji i niepowtarzalnej mimiki. Odtwarzał zazwyczaj role nieco cholerycznych, lecz poczciwych bohaterów w filmach z pogranicza burleski. Zmarł w 1982 roku.

Oprac. Ernest Kacperski