Strona główna » Newsy » Zmarł Jan Nowak Jeziorański

Zmarł Jan Nowak Jeziorański

2005-01-21

Zmarł Jan Nowak Jeziorański

20 stycznia w wieku 92 lat zmarł Jan Nowak Jeziorański - polityk, politolog, wybitny działacz społeczny, dziennikarz, żołnierz Armii Krajowej - legendarny Kurier z Warszawy.

Jan Nowak-Jeziorański (naprawdę Zdzisław Jeziorański) urodził się 15 maja 1913 roku w Warszawie. Do rozpoczęcia II wojny światowej był starszym asystentem na katedrze ekonomiki Uniwersytetu w Poznaniu. Jako podchorąży artylerii, w 1939 roku został wzięty do niewoli na Wołyniu. Po ucieczce, w Armii Krajowej brał udział w akcji "N".

W lipcu 1944 roku dotarł do Warszawy jako ostatni kurier przed wybuchem Powstania Warszawskiego, a w przeddzień kapitulacji, działając z rozkazu komendanta AK gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego przedarł się do Londynu, wywożąc setki dokumentów i zdjęć. Jako emisariusz Armii Krajowej zyskał sobie przydomek Kurier z Warszawy.

Podczas Powstania Warszawskiego, wziął ślub z Jadwigą z Wolskich, łączniczką "Gretą", zmarłą w 1999 roku. Po wojnie pozostał na Zachodzie, mieszkając w Londynie, Monachium i Waszyngtonie.

W 1952 roku podjął się kierowania polską sekcją Radia Wolna Europa. W latach 1948-1976 pracował także w redakcji polskiej brytyjskiej rozgłośni BBC. Po odejściu z RWE, w 1976, przez 20 lat działał w Kongresie Polonii Amerykańskiej, był też konsultantem Narodowej Rady Bezpieczeństwa USA. Przez wiele lat był aktywny na forach polonijnych, a dzięki znaczącym wpływom w elitach władzy USA odegrał istotną rolę w przyjęciu Polski do NATO.

W lipcu 2002 wrócił do Polski i zamieszkał na stałe w Warszawie. Nawiązując do tytułu książki "Polska z oddali" stwierdził wówczas: Przychodzi moment, kiedy nie wolno patrzeć na kraj z oddali. Dlatego postanowiłem patrzeć na Polskę z bliska.

Był autorem wielu książek o tematyce politycznej i niezliczonych audycji radiowych. Jednocześnie cenionym ekspertem w sprawach politycznych. Swoje zbiory archiwalne Jan Nowak-Jeziorański przekazał Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich. Był współzałożycielem i honorowym przewodniczącym Rady Fundacji Kolegium Europy Wschodniej.

Odznaczony został m.in. Orderem Virtuti Militari (1944), amerykańskim Medalem Wolności (1996), Orderem Orła Białego, Krzyżem Walecznych, medalem "Lumen Mundi" (2001). Otrzymał także wiele nagród, w tym w 2000 Nagrodę PEN Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego, przyznawaną za reportaż literacki i eseistykę oraz nagrodę "Człowiek Pojednania 2002", przyznaną przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów za wkład w dialog chrześcijańsko-żydowski w Polsce.

Opr. na podstawie: Wikipedia (http://pl.wikipedia.org)